Թուրքիայում արգելված են Q, W և X տառերը

Թուրքակական ժամանակակից այբուբենը ստեղծված է լատիներենի հիմքի վրա, սակայն դրանում բացակայում են Q, W և X բառերը: Իսկ Թուրքիայի ամենախոշոր ազգային փոքրամասնություն հանդիսացող քրդերի այբուբենում դրանք առկա են ու քանի որ թուրքական իշխանություններն ամեն կերպ խոչընդոտում են քրդերի անկախական ձգտումներին, նրանք արգելում են այդ տառերի օգտագործումը երկրի տարածքում: Օրինակ, քրդերին կարող են հրաժարվել փաստաթղթեր տրամադրելուց, եթե նրանք ցանկանում են իրենց անվան մեջ օգտագործել Q, W և X տառերը:

            

Աշխարհի ամենավիճարկելի տարածքները

«Аргументы и факты» ռուսական պարբերականը առանձնացրել է ժամանակակից աշխարհում 10 ամենավիճարկելի տարածքները:

Վիճարկման առարկան	Դե-ֆակտո տերը	Վիճարկվում է
Ամենասառցայինը. Արկտիկյան խութ	Կարգավիճակը հստակեցված չի:	Ռուսաստան, Կանադա, ԱՄՆ, Դանիա, Շվեդիա, Նորվեգիա. Հյուսիսային այս երկրները պատահական չեն ցանկանում տիրանալ արկտիկյան այս ջրերին, քանի որ այստեղ հայտնաբերվել են նավթի և գազի հսկայական պաշարներ: 2007 թ.-ին Չիլինգարովի ղեկավարությամբ ռուսական արշավախումբը Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոսի հատակում ամրացրեց ռուսական  տիտանե եռագույնը:
Ամենաթեժը. Լեռնային Ղարաբաղ:	Հայաստան.	Ադրբեջան. Լեռնային Ղարաբաղի համար 1992-1994 թթ.-ի արյունալի պատերազմում զոհվել է ավելի քան 40.000 մարդ:
Ամենաբարձրադիրը. Ջամու և Քաշմիր շրջաները Հիմալայներում:	Հնդկաստան.	Պակիստան և Չինաստան. Պակիստանը մտահոգվում է շրջանի մեծամանությունը կազմող մահմեդական բնակչության համար, իսկ Չինաստանն այն դիտարկում է կարևոր ռազմավարական կետ Տիբեթի վրա իր վերահսկողությունն ապահովելու համար:
Ամենալեռնայինը. Տոկտո կղզիախումբը Ճապոնական ծովում:	Հարավային Կորեա. Վիճարկվող կղզիները մեծ չեն և անմարդաբնակ, սակայն կորեացիներն այստեղ հատուկ կայազոր են պահում՝ ցույց տալու, թե ով է այստեղ տերը:	Ճապոնիա. Տոկիոն այս կղզիների համար նույն խնդիրներն ունի Սեուլի հետ, ինչպես Կուրիլների համար Մոսկվայի հետ: Ճապոնացիներին արգելված է Հարավային Կորեայի  տարածքից այցելել Տոկտո:
Ամենաանմարդաբնակը. Սենկակու կղզիախումբը Արևելաչինական ծովում:	Ճապոնիա.	Չինաստան. Չինաստանը համաձայն չէ ԱՄՆ-ի՝ կղզները Ճապոնիային հանձնելու որոշման հետ (մինչև 1970-ական թթ.-ը կղզիները փաստացիորեն պատկանում էին ԱՄՆ-ին), որը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո կորցրել էր բազմաթիվ տարածքներ: Բացի այդ գոյություն ունի նաև տնտեսական գործոն. XXդարի վերջում այստեղ գազի մեծ պաշարներ են հայտնաբերվել:
Ամենահեռացվածը. Ֆոլկլենդյան կզղիները Հարավային Ամերիկայի ափերից 483 կմ հեռավորության վրա:	Մեծ Բրիտանիա. Անգլիական առաջին բնակավայրն այստեղ ի հայտ է եկել 1776 թ.-ին:	Արգենտինա. Համարվում է, որ Ֆոլկլենդները Արգենտինային բաժին են հասել դեռևս իսպանական գերիշխանության ժամանակաշրջանից: 1982 թ.-ին Արգենտինան ռազմական գործողություններ անցկացրեց և կղզիների նկատմամբ վերահսկողությունը վերցրեց իր ձեռքը: Լոնդոնը դեպի կղզիներ նավատորմ ուղարկեց և 2 ու կես ամսվա ընթացքում վերականգնեց իր իշխանությունը կղզիների նկատմամբ (զոհվեց ավելի քան 900 մարդ), սակայն մինչ այժմ էլ արգենտինացիները դրանք իրենցն են համարում:
Ամենահանդուգնը. Հարավային Ամերիկայի Էսեկիբո գետի մոտ գտնվող տարածքները:	Գայանա (մինչև 1966 թ.-ը Բրիտանական Գվիանա).	Վենեուելա. Էսեկիբոյի շրջանի վերաբերյալ իր նկրտումների մասին Վենեսուելան հայտարարել էր դեռևս XIX դարի վերջում, երբ այստեղ ոսկու և ադամանդի պաշարներ գտան: Հետաքրքիր է, որ Վենեսուելան ցանկանում է փոքրիկ Գայանայից խլել մոտ 160.000 կմ2 տարածք, որն այդ երկրի մոտ 75%-ն է կազմում:
Ամենալոշտակը. Պսկովի Պիտալովսկյան շրջանը:	Ռուսաստան.	Լատվիայի ազգայնական քաղաքակն գործիչները. «Ոչ թե Պիտալովսկյան շրջանը նրանք կստանան, այլ սատկած էշի ականջները»,- 2005 թ.-ին հայտարարեց Վ. Պուտինը: Լատվիացիներն, այնուամենայնիվ, երկու տարի հետո ստորագրեցին պետական սահմանի մասին համաձայնագիրը և այդ ժամանակից սկսած այդ հարցը համարվում է փակված:
Ամենազբոսաշրջայինը. Հյուսիսային Կիպրոս:	Թուրքական Հանրապետություն.	Կիպրական քարտեզների վրա 1974 թ.-ին թուրքական բանակի կողմից գրաված տարածքը (Կիպրոսի մոտ 38%-ը) բնորոշվում է որպես «թուրքական օկուպացիայով պայմանավորված անհասանելի տարածք»: Այնտեղ անշարժ գույքի ձեռքբերումը հունական կողմից բնորոշվում է որպես գողացված ապրանքի ձեռքբերում:
Ամենասրբազանը. Արևելյան Երուսաղեմ:	Իսրայել.	Պաղեստինյան Ինքնավարություն. Արևելյան Երուսաղեմի կարգավիճակը արաբա-իսրայելական բազմամյա հակամարտության հիմնական պատճառներից է, քանի որ քաղաքի այս մասում են գտնվում մահմեդական և հուդայական սրբավայրերը:

            

Մեծ Սիրիա

Մեծ Սիրիան պանարաբիզմի նախագիծ է:

Օսմանյան կայսրության անկումից հետո արաբական ազգային պետության ստեղծումը իրական էր թվում: Այդ պետությունը պետք է կազմված լիներ ժամանակակից Սիրիայի, Լիբանանի, Իսրայելի, Հորդանանի և պաղեստինական տարածքներից (Գազայի հատվածը և Հորդանան գետի Արևմտյան ափ): Մեծ Սիրիայի մայրաքաղաքը պետք է դառնար Դամասկոսը, որն Օմայանների օրոք արդեն եղել էր արաբական խալիֆայության մայրաքաղաքը:

Սայքս-Պիկոյի համաձայնագիրը, որով Ֆրանսիան և Մեծ Բրիտանիան բաժանեցին տարածքները իրար միջև, վերջ դրեց միասնական ազգային պետության ստեղծման պլաններին:

Ավելի ուշ Արաբական Միացյալ Հանրապետության և Արաբական Միություն նախագծերը նույնպես հաջողություն չունեցան:

Մեծ Սիրիայի նախագիծը Սիրիայի հանգուցյալ նախագահ Հաֆեզ ալ-Ասադի սիրած նախագիծն էր: Համաձայն դրա՝ Դամասկոսը պետք է դառնար հսկայական արաբական պետության կենտրոնը, որի մեջ բացի Սիրիայից մտնելու էին Լիբանանը, ինչպես նաև թուրք-սիրիական սահմանակից շրջանները:

Նմանատիպ նյութեր

Մեծ Իտալիա

Ազավադ

            

Ամենահարբեցող երկրները

Ինչպես պարզել են բրիտանացի գիտնականները, ոգելից խմիչքների առավելագույն օգտագործումը տարվա ընթացքում փոխվում է երկրից երկիր: Տասնամյակների ուսումնասիրությունների արդյունքների հիման վրա կազմվել է «Ամենահարբեցող երկրների վարկանիշային օրացույցը»: Այն ունի հետևյալ տեսքը.

• Հունվար – Ռուսաստան
• Փետրվար – Եգիպտոս
• Մարտ – Եգիպտոս
• Ապրիլ – Եգիպտոս
• Մայիս – Չեխիա
• Հունիս – Թուրքիա
• Հուլիս – Թուրքիա
• Օգոստոս – Թուրքիա
• Սեպտեմբեր – Ռուսաստան

Քրդական ապստամբությունը 1943-1945թթ.-ին

Քրդական հարցը աշխարհի բարդ և կարևորագույն հարցերից մեկն է: Այն, կարելի է ասել, ուղղակիորեն առնչվում է հայ ժողովրդի հետ, քանզի եթե նայենք քուրդ և այլազգի որոշ գիտնականների կազմած վերջին քարտեզներին, ապա կտեսնենք, որ ըստ այդ քարտեզների քրդերի «ազգային տարածքներն» են գրեթե ամբողջ Արևմտյան Հայաստանը, Արարատյան դաշտավայրը ընդհուպ մինչև Սևանա լիճը: Սա հարցի մի կողմն է, մյուս կողմից այն էլ ավելի մեծ նշանակություն է ստանում. ներկայումս, ըստ որոշ աղբյուրների, քրդերի թիվը հասնում է շուրջ 25-30մլնի, որոնք ապրում են Թուրքիայի հարավարևելյան, Իրանի հարավարևմտյան, Իրաքի հյուսիսային և հյուսիսարևելյան, Սիրիայի հյուսիսային (Իրաքի հետ սահմանակից տարածքներում) շրջաններում: Ըստ որոշ քրդագետների ներկայումս քրդերի տարածքը բաժանված է վերոհիշյալ 4 տերությունների միջև, իսկ «Քրդիստանի» ընդհանուր տարածքը կազմում է մոտ 300-350հզր քկմ (ըստ այլ աղբյուրների 450-500հզր քկմ), որի կազմի մեջ են մտնում Իրանի հարավարևմտյան, Իրաքի հյուսիսային, Սիրիայի հյուսիսարևելյան, Թուրքիայի հարավարևելյան շրջանները: Ահա այս ամենից ելնելով կարող ենք ասել, որ քրդական հարցը մեծ վտանգ է սպառնում Թուրքիայի, Իրաքի, Իրանի, Սիրիայի տարածքային ամբողջականությանը:

Իրաքը բազմազգ պետություն է: Այդ առիթով Ֆոսթերը գրում է. «Իրաքը դա հիբրիդ է»: Ըստ նրա՝ սրանից ելնելով, չի կարելի համարել, որ Իրաքը արաբական պետություն է, որովհետև Իրաքը կազմող ազգությունների մեջ են մտնում նաև քրդերը, ասորիները, հայերը, պարսիկները, եզդիները, խալդերը և այլն:

Տարբեր հեղինակների մոտ քրդերի թիվը տարբեր է: Այսպես, օրինակ ըստ Շակիր Խասբակղի՝ քրդերը կազմում են Իրաքի բնակչության 20-ը: Իսկ ըստ խորհրդային տեղեկատու «Население земного шара»-ի՝ 1963թ.-ին Իրաքում բնակվում էր շուրջ 1.3 մլն քուրդ, այսինքն ամբողջ բնակչության մոտ 19%-ը : Քրդերը բնակվում են հիմնականում Մոսուլում, Էրբիլում, Քիրքուքում, Սուլեյմանիյայում, Դիալայում: Զբաղվում են հիմնականում հողագործությամբ ու անասնապահությամբ: Բնակվում են ցեղերով: Մինչ 2-րդ աշխարհամարտը քրդերը 1935թ. օգոստոսին ապստամբություն բարձրացրեցին, որը գլխավորեց շեյխ Խալիլ Խոշավին: Նրանք պահանջում էին քրդերին տրամադրել ինքնավարություն: Այս ապստամբության կենտրոնը Զիբարն էր, որտեղից քրդական զինված խմբերը հարձակումներ էին գործում հարևան գյուղերի վրա: Սակայն 1936թ. մարտին ապստամբությունը ճնշվեց: