Հակագլոբալիստական շարժումն աշխարհում

Արդեն տաս տարուց ավելի է, ինչ խոշոր միջազգային կազմակերպությունների և պետությունների (օրինակ`Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամ, Առևտրի Համաշխարհային Կազմակերպություն, Եվրոպական Միություն) ղեկավարների հանդիպումները անց են կացվում հակագլոբալիստների ցույցերի ներքո: Դեռևս հիշողության մեջ թարմ են 2001թ.-ի Ջենովայի իրադարձությունները, որոնք առանց չափազանցնելու դարձան հակագլոբալիստների բողոքի գործողությունների գագաթնակետը: Այդ օրերին Ջենովայում էին հավաքվել 150.000-200.000 երիտասարդ ցուցարարներ Եվրոպայից և ԱՄՆ-ից: Եվրոպական կառավարությունների մակարդակով սկսեցին արձագանքներ լսվել հետագայում նմանատիպ հավաքների աննպատակահարմարության մասին: Արժե՞ արդյոք մի ամբողջ քաղաք վերածել պաշարված քաղաքի այն բանի համար, որ մի քանի մարդ իրար հետ հաճելի զրուցեն, ժպտան լուսանկարչական ապարատների առաջ և հետո էլ ստորագրեն նախօրոք նախապատրաստված փաստաթղթերը:

Մեծ Իտալիա

Մեծ Իտալիան (իտ. Grande Italia) կամ Կայսերական Իտալիան (Italia Imperiale) ֆաշիստական Իտալիայում մտածված ամբիցիոզ նախագիծ էր: Այդ նախագծի նպատակը իտալական կայսրության ստեղծումն էր, որը բացի այն տարածքներից, որին հավակնում էին իռեդենտիստները (Կորսիկա, Նիցցա, Դալմատիա, Մալթա), իր մեջ ներառելու էր միջերկրածովյան լրացուցիչ տարածքներ իտալական բնակչությամբ կամ որոնք գտնվում էին իտալական ազդեցության ներքո: Մեծ Իտալիայի ստեղծման կողմնակիցները այդպիսի տարածքներ էին համարում Ալբանիան, Չեռնոգորիան, Թունիսի հյուսիսը և Լիբիայի հյուսիսը: Նախագիծը ենթադրում էր իտալական պետության ստեղծում, որում ոչ իտալական տարրերը պետք է ձուլվեին և խրախուսվելու էր իտալական գաղութականացումը: Ենթադրվող բռնազավթումը օգնելու էր Իտալիային վերականգնել գերիշխանությունը Միջերկրական ծովում, որից զրկվել էր Հռոմեական կայսրության անկումից հետո:

Գրականություն

• Baioni, Massimo. Risorgimento in camicia nera. Carocci. Arezzo, 2006.
• Blitzer, Wolf. Century of War. Friedman/Fairfax Publishers. New York, 2001
• Chapin Metz, Helen. Libya: A Country Study. GPO for the «Library of Congress». Washington, 1987.
• De Felice, Renzo Interpretations of Fascism (translated by Brenda Huff Everett). Harvard University Press. Cambridge, 1977
• De Felice, Renzo. Mussolini l’Alleato: Italia in guerra 1940—1943. Rizzoli Ed. Torino, 1990.
• Del Boca, A. Le guerre coloniali del fascismo Laterza. Roma, 1991.
• Galeotti, Carlo. Credere obbedire combattere — I catechismi fascisti Stampa Alternativa. Milano, 1996.
• Lamb, Richard. Mussolini as Diplomat. Fromm International Ed. London, 1999.

Ամբողջատիրություն (տոտալիտարիզմ)

ԱՄԲՈՂՋԱՏԻՐՈՒԹՅԱՆ ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՆԱԽԱԴՐՅԱԼՆԵՐԸ.

Ամբողջատիրության հաստատման նախադրյալները

Մեզ հայտնի ամբողջատիրական ռեժիմները ունեին խորը պատմական գաղափարական արմատներ և բազում իրական հետևորդներ: Իսկ գաղափարները, ինչպես հստակ երևում է, ոչ թե դատարկ, հորինված երևակայություն էին, այլ ինչպես հետագայում երևաց, դրանք իրենց ուժով գրավեցին ժողովրդի հսկայական զանգվածներ:

Ավելի մանրամասն դիտարկենք, թե ինչպիսին էին աղբյուրները, պատճառները և պայմանները: Վերցնենք գերմանական նացիոնալ-սոցիալիզմը:

1929 թ.ին նյու-յորքյան սակարանում տեղի ունեցավ արժեթղթերի շուկայի անկում, որը համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի պատճառ դարձավ: Գերմանիայում գնաճը, թանկացումները և տնտեսության ընդհանուր ճգնաժամը խորանում էր այն հագամանքով, որ Գերմանիան, որպես համաշխարհային պատերամում պարտված կողմ, ստիպված էր ռազմատուգանք վճարել: 1929-1933 թթ.-ին Գերմանիայում արդյունաբերական արտադրանքի ծավալն ընկավ 40%-ով: 1929-1932 թթ.-ին աշխատավորների աշխատավարձերի ընդհանուր ֆոնդը կրճատվեց երկու անգամ: Գործազուրկների թիվը հասավ 8 մլն.-ի` առանձին ամիներին հասնելով մինչև 10,5 մլն.-ի: Չքավոր դարձան միլիոնավոր գյուղացիներ: Այդ ժամանակաշրջանում յուրաքանչյուր չորրորդը Գերմանիայում սոված էր ապրում: Գերմանական հասարակության մեջ այդ ճգնաժամային ժամանակաշրջանում Վեյմարյան հանրապետության ազատական կառավարության հետ հակամարտության մեջ մտան հասարակության ամենատարբեր շերտերը` վետերանների միություններից մինչև գյուղացիական միավորումները, մտավորականներից և գիտնականներից մինչև արդյունաբերության առաջատարները: 1930 թ.-ին փոփոխվեց կառավարությունը: Նոր կաբինետի գլուխ կանգնեց երիտասարդ Բրյունինգը, որն իրեն օժտեց արտակարգ իրավասություններով: Նոր կառավարության գործողությունները, որից բոլորը փրկություն էին սպասում, ավելի խորացրին ճգնաժամը: Հանքահորերի և գործարանների փակումը բերեց զանգվածային ազատումների և գործադուլների: 1932 թ.ին Լոզանի կոնֆերանսում փաստացիորեն դադարեցվեց ռամատուգանքի վճարումը, բայց արդեն ուշ էր. Բրյունինգի կառավարությունն արդեն ընկել էր: