Շվեդական ակադեմիայի շենքը
Գրականության նոբելյան մրցանակը Նոբելյան կոմիտեի կողմից Ստոկհոլմում ամեն տարի շնորհվող մրցանակ է գրականության ասպարեզում ձեռքբերումների համար:
Առաջադրվածթեկնածուներիններկայացվողպահանջները
Նոբելյան հիմնադրամի կանոնադրության համաձայն` թեկնածուներ կարող են առաջադրել հետևյալ անձինք.
- Շվեդական ակադեմիայի, ուրիշ ակադեմիաների և միությունների անդամները, որոնք ունեն միանման խնդիրներ և նպատակներ,
- Համալսարանների գրականության պատմության և լեզվագիտության պրոֆեսորներ,
- Գրականության նոբելյան մրցանակակիրներ,
- Հեղինակային միությունների ներկայացուցիչներ, որոնք ներկայացնում են գրական ստեղծագործությունները համապատասխան երկրներում:
Գրականության նոբելյան մրցանակակիրները
1901 – Սյուլի Պրյուդոմ (Ռենե Ֆրանսուա Արման Պրյուդոմ) (1839-1907), Ֆրանսիա
1902 – Մոմզեն Թեոդոր (1817-1903), Գերմանիա
1903 – Բյոռնսոն Բյոռնստեռնե Մարտինուս (1832-1910), Նորվեգիա
1904 – Ֆրեդերիկ Միստրալ (1830-1914), Ֆրանսիա
Էչեգարեյ-Ի-Էյսագիրե Խոսե (1832-1916), Իսպանիա
1905 – Հենրիկ Սենկևիչ (1846-1916), Լեհաստան, Ռուսական կայսրություն
1906 – Ջոզուե Կարդուչի (1835-1907), Իտալիա
1907 – Ռեդյարդ Ջոզեֆ Կիպլինգ (1865-1936), Մեծ Բրիտանիա
1908 – Էյկեն Ռուդոլֆ Քրիստոֆ (1846-1926), Գերմանիա
1909 – Սելմա Օթիլիա Լուվիսա Լագերլյոֆ (1858-1940), Շվեդիա
1910 – Պաուլ ֆոն Հեյզե (1830-1914), Գերմանիա
1911 – Մորիս Մետեռլինկ (1862-1949), Բելգիա
1912 – Գերհարդ Հաուպտման (1862-1946), Գերմանիա
1913 – Ռաբինդրանատ Թագոր (1861-1941), Հնդկաստան
1914 – Մրցանակը չի շնորհվել
1915 – Ռոմեն Ռոլան (1866-1944), Ֆրանսիա
1916 – Կարլ Գուստավ Վերներ ֆոն Հեյդենստամ (1859-1940), Շվեդիա
1917 – Կարլ Ադոլֆ Գյելերուպ (1857-1919), Դանիա
Հենրիկ Պոնտուպիպիդան (1857-1943), Դանիա
1918 – Մրցանակը չի շնորհվել
1919 – Շպիտելեր Կարլ (1845-1924), Շվեյցարիա
1920 – Կնուտ Համսուն (Պեդերսեն) (1859-1952), Նորվեգիա
1921 – Անատոլ Ֆրանս (Անատոլ Ֆրանսուա Թիբո) (1844-1924), Ֆրանսիա
1922 – Խասինտո Բենավենտե Ի-Մարտինես (1866-1954), Իսպանիա
1923 – Յիտս Ուիլյամ Բաթլեր (1865-1939), Իռլանդիա
1924 – Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռեյմոնտ (1867-1925), Լեհաստան
1925 – Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1856-1950), Մեծ Բրիտանիա
1926 – Գրացիա Դելադա (1871-1936), Իտալիա
1927 – Անրի Բերգսոն (1859-1941), Ֆրանսիա
1928 – Սիգրիդ Ունսետ (1882-1949), Նորվեգիա
1929 – Թոմաս Ման (1875-1955), Գերմանիա
1930 – Սինկլեր Լյուիս (1885-1951), ԱՄՆ
1931 – Էրիկ Ակսել Կարլ ֆելդ (1864-1931), Շվեդիա
1932 – Ջոն Գոլսուորդի (1867-1933), Մեծ Բրիտանիա
1933 – Իվան Ալեքսեևիչ Բունին (1870-1953), առանց քաղաքացիության
1934 – Լուիջի Պիրանդելո (1867-1936), Իտալիա
1935 — Մրցանակը չի շնորհվել
1936 – Յուջին Գլադստոն Օ’Նիլ (1888-1953), ԱՄՆ
1937 – Ռոժե Մարտեն դյու Գար (1881-1958), Ֆրանսիա
1938 – Պերլ Բակ (1882-1973), ԱՄՆ
1939 — Ֆրանս Էմիլ Սիլանպյա (1888-1964), Ֆինլանդիա
1940 – Մրցանակը չի շնորհվել
1941 – Մրցանակը չի շնորհվել
1942 – Մրցանակը չի շնորհվել
1943 – Մրցանակը չի շնրհվել
1944 — Վիլհելմ Յոհանես Յենսեն (1873-1950), Դանիա
1945 — Գաբրիելա Միստրալ (1889-1957), Չիլի
1946 — Հերման Հեսսե (1877-1962), Գերմանիա, Շվեյցարիա
1947 — Անդրե Պոլ Գիյոմ Ժիդ (1869-1951), Ֆրանսիա
1948 — Թոմաս Ստերնզ Էլիոթ (1888-1965), Մեծ Բրիտանիա
1949 — Ուիլյամ Ֆոլկներ (1897-1962), ԱՄՆ
1950 — Բերտրան Ռասել (1872-1970), Մեծ Բրիտանիա
1951 — Պեր Ֆաբիան Լագերկվիստ (1891-1974), Շվեդիա
1952 — Ֆրանսուա Մորիակ (1885-1970), Ֆրանսիա
1953 — Ուինստոն Լեոնարդ Սպենսեր Չերչիլ (1874-1965), Մեծ Բրիտանիա
1954 — Էռնեստ Միլլեր Հեմինգուեյ (1899-1961), ԱՄՆ
1955 — Հալդոր Կիլյան Լակսնես (1902-1992), Իսլանդիա
1956 — Խուան Ռամոն Հիմենես (1881-1958), Իսպանիա, Պուերտո-Ռիկո
1957 — Ալբեր Քամյու (1913-1960), Ֆրանսիա
1958 — Բորիս Լեոնիդովիչ Պաստեռնակ (1890-1960), ԽՍՀՄ: Քաղաքական հարկադրանքով մրցանակից հրաժարվել է:
1959 — Սալվատորե Քվազիմոդո (1901-1968), Իտալիա
1960 — Սեն-Ժոն Պերս (Ալեքսի Լեժե) (1887-1975), Ֆրանսիա
1961 — Իվո Անդրիչ (1892-1975), Հարավսլավիա
1962 — Էռնստ Ջոն Սթայնբեք (1902-1968), ԱՄՆ
1963 — Գեորգոս Սե Ֆերիս (1900-1971), Հունաստան
1964 — Ժան-Պոլ Սարտր (1905-1980), Ֆրանսիա
1965 — Միխայիլ Ալեքսանդրովիչ Շոլոխով (1905-1984), ԽՍՀՄ
1966 — Յոսեֆ Շմուել Ագնոն (1888-1970), Իսրայել
Նելլի Զաքս (1891-1970), Գերմանիա, Շվեդիա
1967 — Միգել Անխել Աստուրիաս (1899-1974), Գվատեմալա
1968 — Յասունարի Կավաբատա (1899-1972), Ճապոնիա
1969 — Սեմյուել Բեքեթ (1906), Իռլանդիա
1970 — Ալեքսանդր Իսաևիչ Սոլժենիցին (1918), ԽՍՀՄ
1971 — Պաբլո Ներուդա (Նե ֆտալի Ռիկարդո Ռեյես Բասուալտո) (1904-1973), Չիլի
1972 — Հենրիխ Բյոլ (1917-1985), Գերմանիա
1973 — Պատրիկ Վիկտոր Մարտինդեյլ Ուայթ (1912-1996), Ավստրալիա
1974 — Էյվինդ Ուլո ֆ Վեռներ Յունսոն (1900-1976), Շվեդիա
Հարրի Էդմունդ Մարտինսոն (1904-1978), Շվեդիա
1975 — Էուջենիո Մոնտալե (1896-1981), Իտալիա
1976 — Սոլ Բելոու (1915-1997), ԱՄՆ
1977 — Վիսենտե Ալեյքսանդրե (1898-1984), Իսպանիա
1978 — Իսաակ Բաշևիս Զինգեր (1904-1997), ԱՄՆ
1979 — Օդիսեաս Էլիտաս (1911), Հունաստան
1980 — Չեսլավ Միլոշ (1911-1998), Լեհաստան, ԱՄՆ
1981 — Էլիաս Կանետի (1905-1993), Ավստրիա
1982 — Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1928), Կոլումբիա
1983 — Ուիլյամ Ջերալդ Գոլդինգ (1911), Մեծ Բրիտանիա
1984 — Յարոսլավ Սեյֆերտ (1901-1986), Չեխիա
1985 — Կլոդ Սիմոն (1913), Ֆրանսիա
1986 — Վոլե Շոյինկա (1934), Նիգերիա
1987 — Իոսիֆ Ալեքսանդրովիչ Բրոդսկի (1940-1996), ԱՄՆ, ԽՍՀՄ
1988 — Նագիբ Մահֆուզ (1911-2006), Եգիպտոս
1989 — Կամիլո Ջոզե Սելա (1916-2002), Իսպանիա
1990 — Օկտավիո Պաս (1914-1998), Մեքսիկա
1991 — Նադին Գորդիմեր (1923), ՀԱՀ
1992 — Դերեկ Ուալքոթ (1930), Սենթ-Լյուսիա
1993 — Թոնի Մորիսոն (Խլոե Արդելիա Ուոֆրդ) (1931), ԱՄՆ
1994 — Կենզոբուրո Օէ (1935), Ճապոնիա
1995 — Սյամուս Հենեյ (1939), Իռլանդիա
1996 — Վիսլավա Շիմբորսկա (1923), Լեհաստան
1997 — Դարիո Ֆո (1926), Իտալիա
1998 — Ջոզե Սառամագու (1922-2010), Պորտուգալիա
1999 — Գյունտեր Գրաս (1927), Գերմանիա
2000 — Գաո Հինգջիան (1940), Չինաստան, Ֆրանսիա
2001 — Վիդիադհար Նայպոլ (1932), Տրինիդադ և Տոբագո, Մեծ Բրիտանիա
2002 — Իմրե Կերտեզ (1929), Հունգարիա
2003 — Ջոն Մաքսվել Կուտզե (1940), ՀԱՀ
2004 — Իլֆրիդե Ջելինեկ (1946), Ավստրիա
2005 — Հարոլդ Պինտեր (1930-2008), Մեծ Բրիտանիա
2006 – Ֆերիտ Օրհան Փամուկ (1952), Թուրքիա
2007 – Դորիս Մեյ Լեսսինգ (Թեյլոր) (1919), Մեծ Բրիտանիա
2008 – Ժան-Մարի Լեկլեզիո (1940), Ֆրանսիա
2009 – Հերտա Մյուլլեր (1953), Գերմանիա
2010 – Մարիա Վարգաս Լիոսա (1936), Պերու
2011 — Թոմաս Տրանստրյոմեր (1931), Շվեդիա
2012 — Մո Յան (1955), Չինաստան
2013 — Էլիս Մանրո (1931), Կանադա
Մրցանակակիրների կողմից առավել հաճախ օգտագործվող լեզուները`
- Անգլերեն — 24, 3 %
- Ֆրանսերեն — 12, 15 %
- Գերմաներեն — 12, 15 %
- Իսպաներեն — 10, 28 %
- Իտալերեն — 5, 61 %
- Շվեդերեն — 5, 61 %
- Ռուսերեն — 4, 67 %
- Լեհերեն — 7, 68 % և այլն
Նմանատիպ նյութեր
Հղումներ