Չորրորդ Ռեյխ

Չորրորդ Ռեյխը ոչ հստակ սահմանված տերմին է, որն օգտագործվում է բնորոշելու այն քաղաքական կազմավորումը, որը դիտարկվում է որպես Երրորդ Ռեյխի ավանդույթների և գաղափարների զարգացման շարունակություն:

Սկզբնապես Չորրորդ Ռեյխ անվանումը առաջ է եկել 1960-ական թթ.-ին` կապված այն հանգամանքի հետ, որ ԳԴՀ կանցլեր Կուրտ Կիզինգերը նախկինում աշխատել էր Երրորդ Ռեյխի քարոզչության նախարարությունում, ինչպես նաև Արևմտյան Գերմանիայի այդ ժամանակվա մի շարք խոշոր քաղաքական գործիչներ նույնպես կապ էին ունեցել Երրորդ Ռեյխի հետ: Քաղաքական հակառակորդների կարծիքով նրանք նացիոնալ-սոցիալիզմի վերակենդանացմանն ուղղված քաղաքականություն էին վարում:

Այսօր Չորրորդ Ռեյխ տերմինը տարբեր իմաստներով է օգտագործվում: Դրա տակ հասկանում են՝

• Երրորդ Ռեյխի տապալումից հետո փրկված նացիստների գաղտնի կազմակերպությունների միավորումը,
• Արևելյան և Արևմտյան Գերմանիաների միավորումից հետո կազմավորված Գերմանիան,
• Աշխարհի բոլոր նեոնացիստական կազմակերպությունների միավորումը,
• Սպիտակ ռասայի մարդկանց հետագա միավորումը իրենց տեսակի պահպանման համար պայքարում և այլ ռասաների դեմ մարտնչելու համար:

Ամբողջատիրություն (տոտալիտարիզմ)

ԱՄԲՈՂՋԱՏԻՐՈՒԹՅԱՆ ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՆԱԽԱԴՐՅԱԼՆԵՐԸ.

Ամբողջատիրության հաստատման նախադրյալները

Մեզ հայտնի ամբողջատիրական ռեժիմները ունեին խորը պատմական գաղափարական արմատներ և բազում իրական հետևորդներ: Իսկ գաղափարները, ինչպես հստակ երևում է, ոչ թե դատարկ, հորինված երևակայություն էին, այլ ինչպես հետագայում երևաց, դրանք իրենց ուժով գրավեցին ժողովրդի հսկայական զանգվածներ:

Ավելի մանրամասն դիտարկենք, թե ինչպիսին էին աղբյուրները, պատճառները և պայմանները: Վերցնենք գերմանական նացիոնալ-սոցիալիզմը:

1929 թ.ին նյու-յորքյան սակարանում տեղի ունեցավ արժեթղթերի շուկայի անկում, որը համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի պատճառ դարձավ: Գերմանիայում գնաճը, թանկացումները և տնտեսության ընդհանուր ճգնաժամը խորանում էր այն հագամանքով, որ Գերմանիան, որպես համաշխարհային պատերամում պարտված կողմ, ստիպված էր ռազմատուգանք վճարել: 1929-1933 թթ.-ին Գերմանիայում արդյունաբերական արտադրանքի ծավալն ընկավ 40%-ով: 1929-1932 թթ.-ին աշխատավորների աշխատավարձերի ընդհանուր ֆոնդը կրճատվեց երկու անգամ: Գործազուրկների թիվը հասավ 8 մլն.-ի` առանձին ամիներին հասնելով մինչև 10,5 մլն.-ի: Չքավոր դարձան միլիոնավոր գյուղացիներ: Այդ ժամանակաշրջանում յուրաքանչյուր չորրորդը Գերմանիայում սոված էր ապրում: Գերմանական հասարակության մեջ այդ ճգնաժամային ժամանակաշրջանում Վեյմարյան հանրապետության ազատական կառավարության հետ հակամարտության մեջ մտան հասարակության ամենատարբեր շերտերը` վետերանների միություններից մինչև գյուղացիական միավորումները, մտավորականներից և գիտնականներից մինչև արդյունաբերության առաջատարները: 1930 թ.-ին փոփոխվեց կառավարությունը: Նոր կաբինետի գլուխ կանգնեց երիտասարդ Բրյունինգը, որն իրեն օժտեց արտակարգ իրավասություններով: Նոր կառավարության գործողությունները, որից բոլորը փրկություն էին սպասում, ավելի խորացրին ճգնաժամը: Հանքահորերի և գործարանների փակումը բերեց զանգվածային ազատումների և գործադուլների: 1932 թ.ին Լոզանի կոնֆերանսում փաստացիորեն դադարեցվեց ռամատուգանքի վճարումը, բայց արդեն ուշ էր. Բրյունինգի կառավարությունն արդեն ընկել էր:

Հիտլերի կրոնը

«Gott mit uns»` «Աստված մեզ հետ է»

Ադոլֆ Հիտլերը ծնվել էր այնպիսի երկու շրջանների սամանին, որոնց բնակչությունը ավանդաբար կաթոլիկության հետևորդներ էին: Նա նույնիսկ կնքված և օծված է եղել, սակայն հետագայում կաթոլիկական կրոնը նրա կյանքում մեծ տեղ չէր զբաղեցնում: Դրա հետ մեկտեղ նա աթեիստ չէր դարձել, սակայն շարունակում էր իրեն անվանել քրիստոնյա և շատ ելույթներում հանդես էր գալիս ի պաշտպանություն կրոնի` մասնավորապես քրիստոնեության:

Մենք ոչ ոքի չենք հանդուրժի մեր շարքերում, ով հարձակվում է քրիտոնեության գաղափարների վրա… փաստացիորեն, մեր շարժումը քրիստոնեական է: Ադոլֆ Հիտլեր. Ելույթ Պասսաուում, 1928 թ.-ի հոկտեմբերի 27.

«Mein Kampf»-ի 10-րդ գլխի առաջին մասը այլ բաների հետ հանդերձ նվիրված է կրոնի կարևորության հարցին` որպես բարոյականության պահպանության և գերմանական ազգի միասնականության գործոնի:

Հիտլերը որպես պատվավոր հյուր ընդունել էր Երուսաղեմի մուֆթի Մուհամեդ Ամին ալ-Հուսեյնիին: Հանդիպման ընթացքում ալ-Հուսեյնին Հիտլերին անվանել էր «իսլամի պաշտպան»: Եվա Բրաունի քրոջ` Իլզայի վկայությամբ, Հիտլերին շատ բան էր գրավում իսլամում` բացասական վերաբերմունքը հուդյականության նկատմամբ, պատերազմին մշտական պատրաստակամության պահանջները և հրաժարումը դոգմաներից:

Իշխանության գալուց անմիջապես հետո` Հիտլերն արգելեց կրոնի ազատություն քարոզող կազմակերպությունների գործունեությունը և կազմակերպեց «շարժում ընդդեմ անաստվածների»: